Dubbele belastingen: fuik voor bedrijven om staatskas te vullen

De Belgische belastingdienst stuurde afgelopen jaar € 90 miljoen aan naheffingen naar multinationals die winsten, die ze in België hadden behaald, niet in België boekten. De Belgische fiscus inde op deze manier een recordbedrag. Aldo Mariani, partner en advocaat bij KPMG Meijburg & Co, gespecialiseerd in geschillen tussen overheden en bedrijven op het belastingvlak: “België is een buurland en deze ontwikkeling staat niet los van een trend die je momenteel in heel Europa ziet. Ook in Nederland hebben bedrijven hiermee te maken.” 

Anders dan vaak in de media wordt gesuggereerd, zijn de meeste bedrijven in Europa niet op zoek naar manieren om geen belasting te betalen, maar houden ze zich vooral aan de wet, die voorschrijft dat de winst over de betrokken landen op basis van internationale standaarden wordt verdeeld. Deze standaarden geven richtlijnen over de prijs die moet worden gerekend voor goederen of diensten binnen een concern. Mariani vult aan: “Het beprijzen van interne transacties is lastig en hierover ontstaat bij een belastingcontrole vaak een dispuut. Als er een fout wordt gemaakt loopt de reputatie van het bedrijf snel een deuk op. Liever blijven multinationals en grote internationale bedrijven dus uit de problemen.”

Dubbele belastingen

Belastingcontroles door nationale overheden zijn in de praktijk vooral gericht op het belang van de eigen schatkist. Vooral multinationals stonden in de afgelopen jaren steeds vaker in de belangstelling van de Europese belastingautoriteiten. Daar is op zich niets mis mee. Van iedereen wordt verwacht dat hij de wet naleeft. Toch ontaardt deze belangstelling steeds vaker in een jacht naar geld om de tekorten in de staatsbegroting te dekken. Mariani: “In de laatste jaren worden mijn cliënten in toenemende mate geconfronteerd met het verwijt dat zij bewust winsten naar een ander land overhevelden om belasting te besparen, terwijl dit niet het geval is”. Vrijwel altijd is deze winst al in een ander Europees land aangegeven en belast. “Een gemakkelijke en goede weg uit deze problemen is er nog steeds niet. Overheden werken vaak niet goed met elkaar samen en hebben tegengestelde belangen. Het bedrijf moet dan om een zaak snel af te ronden vaak dubbele belastingen accepteren, terwijl in theorie dit niet de bedoeling is. Volgens internationale afspraken zouden beide landen met elkaar in overleg moeten gaan om dit te voorkomen. Dat gebeurt op zich ook wel, maar de dossiers blijven vaak lang liggen en soms komt er helemaal geen oplossing. Het komt ook regelmatig voor dat, om de druk te verhogen, er wordt gedreigd met een strafzaak vanwege belastingontduiking tegen de bestuurders zelf. Dan heb je als fiscus wel meteen de aandacht van de top van het bedrijf,” aldus Mariani. 

Onderhandeling

Bedrijven kiezen daarom vaak voor een schikking, ook al zijn ze het niet met de belastingdienst eens. Mariani: “Vooral in Zuid-Europa zie je dat de belastingautoriteiten hier bewust op inspelen. Bij een belastingcontrole worden aanslagen opgelegd, die met opzet aan de hoge kant zijn, zodat er dan een onderhandeling ontstaat en de zaak snel gesloten wordt. Vrijwel altijd wordt er dan door de bedrijven dubbel belasting betaald, omdat ze bij een schikking het recht opgeven om over de zaak een internationale procedure op te starten.” 

Nieuwe Europese richtlijn

De Europese Unie nam onlangs de arbitragerichtlijn aan die vanaf 30 juni a.s. door de lidstaten moet worden uitgevoerd. Mariani: “Deze richtlijn voorziet in een verplichte arbitrage tussen de Europese landen als er dubbele belasting ontstaat. Arbitrage is een soort rechtspraak waarbij een onafhankelijk college het laatste woord heeft. Bedrijven krijgen de mogelijkheid om naar de rechter te stappen als overheden nalaten vaart te maken met de arbitrageprocedure. Dit is nieuw en hopelijk helpt dit om een dam op te werpen tegen de als maar groeiende hoeveelheid belastinggeschillen. Of dit echt gaat werken moeten we afwachten. De praktijk zal uitwijzen of deze procedures in de toekomst ook echt anders gaan lopen.” Het beperken van dubbele belastingen is op korte termijn wellicht een domper voor de staatskas, maar uiteindelijk cruciaal voor een eerlijker belastingheffing.

Informatie

Meer weten over het omgaan met belastinggeschillen tussen bedrijven en Europese overheden? Neem dan contact op met Aldo Mariani. Hij of een specialist uit zijn team kan dan samen met u kijken naar de mogelijkheden in uw situatie.