Brexit: a never ending story - Part 6

Inmiddels is er een week voorbij na de EU-top waarin het Verenigd Koninkrijk tot 1 november a.s. uitstel kreeg om op een gereguleerde manier uit de EU te stappen. Het is daarna opvallend stil. Het lijkt alsof er een Brexitverlamming heerst. Niet alleen in Westminster in het politieke spectrum, maar ook bij bedrijven. Mensen worden Brexit-moe. Leon Kanters, Brexit-expert en partner van KPMG Meijburg & Co, licht de huidige status toe.

Hoe begrijpelijk het ook is, het blijft een zorgelijke situatie. De Britse regering spreekt met de oppositie om uit de impasse te komen. De oppositie is voorstander van een zachte Brexit en wil dat het Verenigd Koninkrijk lid blijft van de douane-unie en zo dicht mogelijk bij de Europese, interne markt blijft. Ook wil de oppositie graag een goedkeurend referendum over de uiteindelijke deal. Is dit de Brexit waarvoor het Britse volk heeft gekozen? Zoals bij alle onderhandelingen is het een kwestie van geven en nemen. Het kan dus zijn dat het Verenigd Koninkrijk in de douane-unie van de EU blijft. De consequentie daarvan is dat het Verenigd Koninkrijk zelfstandig geen vrijhandelsakkoorden kan afsluiten. Dat een douane-unie niet per se ongunstig hoeft te zijn voor het Verenigd Koninkrijk heb ik in eerder bericht reeds vermeld.

Opnieuw uitstel

Het zou ook zo maar kunnen dat de deal van de regering alleen maar steun krijgt van de oppositie als er een goedkeurend referendum wordt gehouden. Gaat de regering daar uiteindelijk mee akkoord, dan wordt de termijn van 31 oktober 2019 waarschijnlijk opnieuw verlengd. Immers, wij gaan de zomerperiode tegemoet en het organiseren van een referendum kost nu eenmaal heel veel tijd. Tot slot bestaat de kans dat het niet meedoen aan de Europese verkiezingen zo belangrijk weegt, dat partijen er toch voor 22 mei a.s. uitkomen en wij dan in de transitiefase terechtkomen.
Is het gevaar van een ‘no deal’ dan geweken? Nee, die kans bestaat nog steeds, alhoewel die voor de korte termijn van 1 juni a.s. heel klein lijkt. Voor 31 oktober a.s. daarentegen blijft het een realistisch scenario.

Tweederde nog niet voorbereid op Brexit

Op 11 april, de dag na de EU-top, sprak ik op een bijeenkomst met ruim 300 financiële professionals. Aan de zaal werd een aantal vragen voorgelegd. Zo werd gevraagd wie gelooft dat er een deal komt en wie denkt dat er uiteindelijk een harde Brexit komt. De uitkomst was ongeveer 50/50. Vervolgens werd de volgende meerkeuzevraag gesteld: Wie is zich aan het voorbereiden op de Brexit? Wie is gestart met inventariseren? Wie heeft nog geen idee wat Brexit voor de onderneming betekent en wie wordt er niet aan blootgesteld? De uitkomst van deze vraag vond ik wel beangstigend. Ongeveer 1/3 was bezig met voorbereiden en 25% was gestart met de inventarisatie van het Brexit-probleem. Precies één dag voor de vorige Brexit-datum van 12 april waren deze ondernemers in zeer beperkte mate voorbereid, maar wel voor de helft overtuigd dat er uiteindelijk geen deal tot stand komt. Een kwart van deze ondernemers was gestart met de inventarisatie. Was er geen uitstel verleend, dan zouden in ieder geval deze ondernemers te laat zijn geweest met het nemen van risico-mitigerende maatregelen.

Douane

Ook vanuit de douane hoor ik met regelmaat dat het aantal aanvragen voor Brexit gerelateerde vergunningen zeer sterk achterblijft bij de verwachting. Vrees is dan ook dat er in Nederland nog veel ondernemers zijn die niet of onvoldoende zijn voorbereid op een (harde) Brexit.
Nu er opnieuw uitstel is verleend bestaat er dan ook een gerede kans dat Brexit daalt op de prioriteitenlijst van ondernemers met het risico dat de extra tijd, die er nu is om goed voorbereid te zijn, alsnog verloren gaat.

Maatregelen ter voorbereiding

Ondernemers moeten hoe dan ook maatregelen treffen. Ook bij een zachte Brexit waarbij het Verenigd Koninkrijk in de douane-unie blijft is dit het geval. Er vinden dan weliswaar geen douaneheffingen plaats, maar grensformaliteiten moeten er evengoed verricht worden met alle belemmeringen van dien. Deze grensformaliteiten kunnen alleen voorkomen worden als het Verenigd Koninkrijk lid blijft van de douane-unie en tegelijkertijd ook blijft deelnemen aan de Europese, interne markt. Zou het Verenigd Koninkrijk hiervoor kiezen, dan staat dat vrijwel gelijk aan het intrekken van Brexit. Op dit moment wijzen alle signalen nog richting Brexit en niet richting ‘remain’. Het is dan ook erg gevaarlijk om achterover te blijven leunen. Wij adviseren bedrijven om gewoon door te gaan met het voorbereiden op een harde Brexit, omdat veel van de maatregelen straks toch noodzakelijk zijn. Het is dus geen weggegooid geld, maar meer het naar voren halen van een investering die straks toch nodig is.

Uitstel is beste optie

Van bedrijven, die wel voorbereid zijn, hoor ik vaak dat de extra douanerechten niet het grootste obstakel zijn en dat deze extra kosten nog te overzien zijn. Het zijn juiste de non tarifaire beslommeringen en bedrijfsrisico’s die ondernemers kopzorgen bezorgen. Heb ik straks nog wel voldoende afnemers in het Verenigd Koninkrijk? Wordt mijn product niet veel te duur bij een devaluatie van het Britse pond? Verlies ik door de extra vertragingen in het proces niet het voordeel van mijn geografische ligging? 
Ook het langer aanhouden van strategische voorraden drukt voor sommige ondernemers zwaar op de balans. Het nog langer uitstellen van strategische beslissingen belemmert de ontwikkeling van de onderneming. ‘Laat het maar gebeuren die Brexit’ wordt dan ook vaker uitgesproken, ‘dan kunnen wij weer verder’. Voor sommige ondernemers kan dit inderdaad het beste scenario zijn. Maar voor de meeste ondernemers zou dit toch wel heel hard aan kunnen komen. Uitstel is, hoe frustrerend dan ook, toch de beste optie.

Verenigd Koninkrijk derde land

Als er dan straks een Brexit is, dan wordt het Verenigd Koninkrijk van het ene op het andere moment een derde land met alle gevolgen van dien. Bedrijven moeten dan van het ene op het andere moment hun handelwijze aanpassen. Natuurlijk zijn daar draaiboeken voor, maar sommige zaken - denk aan aanpassing van IT-systemen - kunnen niet met een druk op de knop gewijzigd worden. Deze zaken vergen tijd. Ook voor een onderneming die volledig is voorbereid. Niet ieder bedrijf is in staat om voor een langere periode geen goederen te ontvangen of te versturen. Bedrijven die dit proces niet tijdelijk kunnen staken, zullen dan ook bewust fouten (moeten) maken. Ook zullen er ongetwijfeld onvoorziene zaken voordoen, waar niet tijdig op geanticipeerd kan worden.

EU: No mercy!

De benadering van de Europese Commissie als het Verenigd Koninkrijk een derde land wordt is heel formalistisch. Er is geen ruimte voor coulance. Op enkele specifieke uitzonderingen na worden één seconde na Brexit goederen die naar het Verenigd Koninkrijk gaan, of die van het Verenigd Koninkrijk komen, op dezelfde wijze behandeld als goederen van ieder willekeurig land buiten de EU. No mercy! 
Dit gaat ongetwijfeld tot ernstige problemen leiden. Ik pleit dan ook voor een periode van vrijwillige verbetering. Een periode van bijvoorbeeld drie maanden waarin ondernemers de gelegenheid krijgen om fouten die zijn gemaakt, zelfstandig te verbeteren zonder dat dit allerlei nare gevolgen heeft. Immers, onze strafbepalingen zijn onverbiddelijk: ‘degene die een aangifte onjuist of onvolledig doet wordt beboet met…’. Dat zou onterecht zijn. Ondernemers hebben niet om Brexit gevraagd. Enfin, Brexit: the never ending story continues…

Informatie

Meer weten over wat de gevolgen van de Brexit voor uw business kunnen zijn? Wij hebben vijf concrete producten ontwikkeld om uw organisatie hierbij te helpen. Zie de folder. Of u wenst op persoonlijke wijze advies? Neem gerust contact op met Leon Kanters of andere specialisten van het Brexit-team.